‘ดร.เอกนิติ’ รองนายกฯ และรมว.คลัง ประกาศเตรียมทบทวน ‘สิทธิลดหย่อนภาษีเงินได้’ และ ‘มาตรการยกเว้นภาษีต่างๆ’ พร้อมเร่งนำดิจิทัลมาใช้เพื่อขยายฐานภาษี หวังเพิ่มรายได้ให้ภาครัฐในระดับที่ ‘มากพอสมควร’
วันนี้ (9 ตุลาคม) ดร.เอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เปิดเผยว่า เตรียมทบทวนสิทธิค่าลดหย่อนภาษีเงินได้ต่างๆ รวมทั้งทบทวนมาตรการยกเว้นภาษีต่างๆ ที่กระทรวงการคลังเคยประกาศไว้ในอดีต รวมถึงการนำดิจิทัลมาใช้เพื่อขยายฐานภาษีในประเทศ
“ทุกวันนี้ การลดหย่อนเรา ‘สะเปะสะปะ’ และไม่มีกรอบที่ชัดเจน ดังนั้นจึงเตรียมกำหนดเพดานใหม่ (Ceiling) ว่าแต่ละปีจะมีเพดานอยู่ที่เท่าไหร่” ดร.เอกนิติกล่าว ในงาน Thailand Economic Outlook 2026 Out of the Trap ซึ่งจัดโดยบริษัท เนชั่น กรุ๊ป (ไทยแลนด์) จำกัด (มหาชน)
โดยการทบทวนครั้งนี้ ถือเป็นหนึ่งในความพยายามปรับปรุงกรอบวินัยการเงินการคลังของรัฐบาลชุดใหม่ ภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรีอนุทิน ชาญวีรกูล ท่ามกลางแรงกดดันด้านพื้นที่ทางการคลัง (Fiscal Space) ที่มีมากขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะหลังจากสถาบันจัดอันดับเครดิตเรตติงระดับโลก 2 แห่งอย่าง Moody’s และ Fitch Ratings เพิ่งปรับลดมุมมองอันดับความน่าเชื่อถือของไทยลงจากเสถียรภาพ เป็นเชิงลบ
รองนายกฯ และรมว.คลัง ยังยืนยันว่า แผนการปรับปรุงแผนการคลังระยะปานกลาง (Medium Term Fiscal Framework: MTFF) นี้สามารถทำได้อย่างรวดเร็ว ผ่านการแก้พระราชกฤษฎีกา (พ.ร.ฎ.) และกฎกระทรวงเท่านั้นเป็นต้น โดยเฉพาะเรื่องการปรับปรุงการจัดเก็บภาษีนี้ ซึ่งต้องแก้แค่ประมวลรัษฎากรเท่านั้น
ดร.เอกนิติ ย้ำว่า รัฐบาลและกระทรวงการคลังเตรียมเผยรายละเอียดต่างๆ ให้ชัดเจนในเดือนพฤศจิกายนนี้ เนื่องจากปัจจุบันกำลังตั้งทีมศึกษาอยู่ โดยเบื้องต้นมีการประเมินว่า แผนการต่างๆ จะสามารถช่วยเพิ่มรายได้ให้ภาครัฐได้มากพอสมควร
คลังจัดเก็บรายได้ 11 เดือนแรกต่ำเป้า
ทั้งนี้ ตามข้อมูลของกระทรวงการคลังรายงานผลการจัดเก็บรายได้รัฐบาลสุทธิในช่วง 11 เดือนแรกของปีงบประมาณ 2568 (ตุลาคม 2567 – สิงหาคม 2568) โดยระบุว่า รัฐบาลจัดเก็บรายได้สุทธิ จำนวน 2,504,140 ล้านบาท สูงกว่าช่วงเดียวกันของปีก่อน 1.9% ‘แต่ต่ำกว่าประมาณการ 1.3%’ เนื่องมาจากภาษีรถยนต์จัดเก็บได้ต่ำกว่าประมาณการ จากมาตรการส่งเสริมการใช้ยานยนต์ไฟฟ้า และปริมาณรถยนต์ที่ชำระภาษีต่ำกว่าที่ประมาณการไว้
นอกจากนี้ ภาษีเงินได้นิติบุคคลและภาษีมูลค่าเพิ่มจากการนำเข้าจัดเก็บได้ต่ำกว่าประมาณการจากการใช้สิทธิประโยชน์จากเขตปลอดอากรเพิ่มขึ้น และสถานการณ์ทางเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไป
อย่างไรก็ดี การจัดเก็บรายได้ของส่วนราชการอื่นและการนำส่งรายได้ของรัฐวิสาหกิจสูงกว่าประมาณการ โดยกระทรวงการคลังได้มีการติดตาม
การจัดเก็บรายได้อย่างใกล้ชิด เพื่อให้รัฐบาลสามารถบริหารรายได้ให้เพียงพอสำหรับการพัฒนาประเทศควบคู่ไปกับการรักษาเสถียรภาพทางการคลังให้มั่นคง
ทั้งนี้ ข้อเสนอการทบทวน ‘ทั้งสิทธิลดหย่อนภาษีเงินได้และมาตรการยกเว้นภาษี’ เป็นสิ่งที่นักวิชาการและนักเศรษฐศาสตร์เรียกร้องบ่อยครั้ง รวมถึง รศ. ดร.อธิภัทร มุทิตาเจริญ อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่เคยตั้งข้อสังเกตว่า ในช่วง 15 ปีระหว่าง (ปี 2548 และ 2563) รายการสิทธิลดหย่อนภาษีในแบบฟอร์ม ภ.ง.ด. 90 คือ แบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ‘เพิ่มขึ้นอย่างมาก’
